Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας με διαστάσεις 3x4cm και βάρος 10-20 γραμμάρια σε σχήμα κάστανου. Βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη και πάνω από το τελικό τμήμα του εντέρου. Ο ρόλος του είναι ο εμπλουτισμός του σπέρματος με τα απαραίτητα συστατικά τροφής και ολίσθησης του. Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ονομάζεται η αύξηση του αδένα που παρατηρείται μετά τα 40 έτη, η οποία συχνά συμπιέζει το τοίχωμα της ουρήθρας κυκλοτερώς, αλλά και την κύστη προς τα πάνω, προκαλώντας διαταραχές στην ούρηση που ονομάζονται συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα. Στην πραγματικότητα, ο προστάτης μεγαλώνει, αλλά η κύστη υποφέρει, αφού δική της ευθύνη είναι τόσο η αποθήκευση των ούρων, όσο και η αποβολή τους, δηλαδή η ούρηση. Έτσι, λοιπόν, για να μπορέσει να ξεπεράσει το εμπόδιο του προστάτη, ο μυς της κύστης υπερτρέφεται, για να ασκεί στα ούρα μεγαλύτερη πίεση, ώστε να ξεπεράσουν την απόφραξη. Είναι εξαιρετικά συχνή πάθηση, αφού οι 8 στους 10 στην 7η δεκαετία άντρες έχουν συμπτώματα.
Τα συμπτώματα των διαταραχών της ούρησης, δηλαδή τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, χωρίζονται σε αυτά που αφορούν στην αποθήκευση των ούρων στην κύστη όπως : Συχνουρία όταν για μικρές ποσότητες προκαλείται η τακτική ανάγκη για ούρηση, νυκτουρία όταν ξυπνάμε τη νύχτα για να ουρήσουμε, επιτακτική ούρηση όταν δεν μπορούμε να αναβάλλουμε μία ούρηση, ακράτεια από έπειξη όταν πια δεν προλαβαίνουμε να πάμε στην τουαλέτα, και σε συμπτώματα που σχετίζονται με την αποβολή των ούρων όπως : Μείωση ροής ούρων όταν η ακτίνα των ούρων μειώνεται, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, διακοπτόμενη ούρηση, απώλεια σταγόνων ούρων μετά το τέλος της ούρησης, αίσθημα ατελούς κένωσης και πλήρης αδυναμία ούρησης, η λεγόμενη επίσχεση ούρων.
Η διάγνωση της πάθησης γίνεται με τη λήψη του ιατρικού ιστορικού, τη κλινική εξέταση που περιλαμβάνει τη δακτυλική εξέταση του προστάτη που γίνεται από τον πρωκτό, τη μέτρηση της ροής των ούρων δηλαδή την ουρο-ροομετρία, το υπερηχογράφημα των νεφρών-ουρητήρων-κύστεως-προστάτη με μέτρηση του υπολείμματος των ούρων, τη συμπλήρωση ενός ειδικού ερωτηματολογίου και σε κάποιες περιπτώσεις ένα διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη. Συμπληρωματικά και επικουρικά, μπορεί να χρειαστεί μια γενική και καλλιέργεια ούρων, καθώς και κάποιες εξετάσεις αίματος, όπως για τον έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας (ουρία και κρεατινίνη) και φυσικά πρόσφατη μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), που βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη.